particulam litterularum tuarum, quas misisti Octavio, legi
missam ab Attico mihi. studium tuum curaque de salute
mea nulla me nova voluptate adfecit. non solum enim
usitatum sed etiam cotidianum est aliquid audire de te,
quod pro nostra dignitate fideliter atque honorifice dixeris
aut feceris. at dolore quantum maximum capere animo
possum eadem illa pars epistulae scripta ad Octavium de
nobis adfecit. sic enim illi gratias agis de re publica, tam
suppliciter ac demisse—quid scribam? pudet condicionis
ac fortunae sed tamen scribendum est: commendas nostram
salutem illi, quae morte qua non perniciosior? ut prorsus
-- --
prae te feras non sublatam dominationem sed dominum
commutatum esse. verba tua recognosce et aude negare
servientis adversus regem istas esse preces. Vnum ais esse
quod ab eo postuletur et exspectetur, ut eos civis de quibus
viri boni populusque Romanus bene existimet salvos velit.
quid si nolit? non erimus? atqui non esse quam esse
per illum praestat.
tu quidem consularis et tantorum scelerum vindex,
-- --
quibus oppressis vereor ne in breve tempus dilata sit abs te
pernicies, qui potes intueri quae gesseris, simul et ista vel
probare vel ita demisse ac facile pati ut probantis speciem
habeas? quod autem tibi cum Antonio privatim odium?
nempe quia postulabat haec, salutem ab se peti, precariam
nos incolumitatem habere a quibus ipse libertatem accepisset, esse arbitrium suum de re publica, quaerenda
esse arma putasti quibus dominari prohiberetur, scilicet ut
illo prohibito rogaremus alterum qui se in eius locum
reponi pateretur, an ut esset sui iuris ac mancipi res
publica? nisi forte non de servitute sed de condicione
serviendi recusatum est a nobis. atqui non solum bono
domino potuimus Antonio tolerare nostram fortunam sed
etiam beneficiis atque honoribus ut participes frui quantis
vellemus. quid enim negaret iis quorum patientiam
videret maximum dominationis suae praesidium esse?
sed nihil tanti fuit quo venderemus fidem nostram et
libertatem.
hic ipse puer quem Caesaris nomen incitare videtur in
Caesaris interfectores, quanti aestimet, si sit commercio
locus, posse nobis auctoribus tantum quantum profecto
potent, quoniam vivere et pecunias habere et dici consulares
volumus! ceterum <ne> nequiquam perierit ille cuius
interitu quid gavisi sumus, si mortuo nihilo minus servituri
eramus, nulla cura adhibetur? sed mihi prius omnia di
deaeque eripuerint quam illud iudicium, quo non modo
heredi eius quem occidi non concesserim quod in illo non
tuli, sed ne patri quidem meo, si revivescat, ut patiente
me plus legibus ac senatu possit. an hoc tibi persuasum
est, fore ceteros ab eo liberos quo invito nobis in ista
civitate locus non sit? qui porro id quod petis fleri potest
-- --
ut impetres? rogas enim velit nos salvos esse. videmur
ergo tibi salutem accepturi cum vitam acceperimus?
quam, nisi prius dimittimus dignitatem et libertatem, qui
possumus accipere?
deinde quod pulcherrime fecisti ac facis in
Antonio vide ne convertatur a laude maximi animi ad
opinionem formidinis. nam si Octavius tibi placet, a quo
de nostra salute petendum sit, non dominum fugisse sed
amiciorem dominum quaesisse videberis. quem quod
laudas ob ea quae adhuc fecit plane probo; sunt enim
laudanda, si modo contra alienam potentiam non pro sua
suscepit eas actiones. Cum vero iudicas tantum illi non
modo licere sed etiam a te ipso tribuendum esse ut rogandus
sit ne nolit esse nos salvos, nimium magnam mercedem
statuis (id enim ipsum illi largiris quod per illum habere
videbatur res publica), neque hoc tibi in mentem venit, si
-- --
Octavius ullis dignus sit honoribus quia cum Antonio
bellum gerat, iis qui illud malum exciderint cuius istae
reliquiae sunt nihil quo expleri possit eorum meritum
tributurum umquam populum Romanum, si omnia simul
congesserit.
te, Cicero, rogo atque hortor ne defetigere neu diffidas,
semper in praesentibus malis prohibendis futura quoque
explores ne se, nisi ante sit occursum, insinuent. fortem
-- --
et liberum animum, quo et consul et nunc consularis rem
publicam vindicasti, sine constantia et aequabilitate nullum
esse putaris. fateor enim duriorem esse condicionem spectatae virtutis quam incognitae. bene facta pro debitis
exigimus, quae aliter eveniunt ut decepti ab iis infesto
animo reprehendimus. itaque resistere Antonio Ciceronem, etsi maxima laude dignum est, tamen, quia ille consul
hunc consularem merito praestare videtur, nemo admiratur;